Descubrindo o patrimonio: San Pedro de Moreiras
A moi poucos quilómetros da capital ourensá, no concello de Toén, pódense atopar numerosos espazos de gran valor cultural, natural e patrimonial. Un deles, talvez o máis coñecido da zona, é a Igrexa de San Pedro de Moreiras. Un lugar que non deixa indiferente a quen o visita e que garda entre os seus muros séculos de arte e historia.
Aínda que o seu aspecto actual responde ás reformas acometidas no século XVIII, a orixe deste templo remóntase a moitos séculos atrás, ata os días do románico, probablemente entre os séculos XII e XIII. Hoxe, porén, a súa fachada principal é un dos mellores exemplos da arquitectura barroca na provincia.
A estrutura primitiva foi, segundo apuntan os historiadores, a dunha igrexa dunha soa nave rectangular, construída con sólidos muros de cachotaría e aspilleiras que aínda hoxe se poden ver, especialmente no muro sur. Co paso do tempo, o edificio foi medrando, adaptándose ás novas necesidades litúrxicas e aos estilos arquitectónicos, ata adquirir a planta de cruz latina que presenta na actualidade.
No interior do templo poden atoparse algúns elementos visibles do que sería a súa primeira etapa construtiva, como os canzorros tallados, algúns decorados con bustos, cabezas ou flores de catro pétalos, que se poden observar no interior dunha capela lateral. Aínda que hoxe foron reubicados, servirían de modelo para a cornixa actual que percorre o edificio.
O cruceiro, cuberto por un cimborrio que se ergue sobre o conxunto, marca o centro dun templo que soubo combinar diferentes épocas e que estivo marcado pola transformación ao longo dos séculos. Dúas capelas laterais ábrense a ambos lados, dando ao conxunto a característica forma de cruz. O presbiterio, lixeiramente elevado respecto ao resto da nave, cúbrese cunha elegante bóveda casetonada que achega solemnidade ao espazo sagrado.
A fachada principal é un dos elementos que máis impresiona ao visitante. De estilo barroco, presenta tres corpos separados por columnas e está coroada por dúas torres de estilo renacentista, desiguais pero harmónicas: unha con remate piramidal e a outra con cúpula. Entre ambas, unha balaustrada de pedra centra a composición. A portada, sobria e adintelada, está flanqueada por columnas dobradas que reforzan o aire señorial do conxunto.
O interior de San Pedro de Moreiras tampouco decepciona. Alí consérvanse varios retablos de notable valor, sendo o máis destacado o altar maior, unha xoia do barroco galego con cinco rúas e tres corpos, presidido por unha imaxe da Purísima. En fronte del, na capela do lado norte, sorprende un retablo gótico de tres rúas, cuxas delicadas tallas revelan un gran dominio artístico e fan deste recuncho un dos máis especiais do templo.
San Pedro de Moreiras é moito máis ca unha igrexa rural. É unha lección de historia en pedra, un testemuño vivo de como a arquitectura sacra soubo dialogar co tempo, adaptándose sen perder a súa esencia. Un lugar onde o románico murmura baixo capas de barroco, e onde cada visita invita a descubrir un novo detalle agochado nos seus muros.