O CHUO acada un premio nacional polas boas prácticas sanitarias entre profesionais e pacientes
A implantación no Hospital Universitario de Ourense dun “documento de boas prácticas para profesionais e pacientes”, foi premiado na terceira edición dos prestixiosos galardóns nacionais POP que recoñecen ás mellores iniciativas desenvolvidas en España por organizacións sanitarias, públicas ou privadas, que conten coa participación dos pacientes e que redunden na mellora da calidade de vida deles nos distintos ámbitos e niveis dentro do Sistema Nacional de Saúde.
O proxecto ourensán galardoado encádrase na categoría de planificación, como a mellor iniciativa a nivel nacional que conte ou incorpore a participación dos pacientes nos procesos de definición, implantación e avaliación de estratexias ou plans. Ao acto de entrega do premio asistiron, en representación do hospital, Miriam Vázquez Campo, Supervisora da Área de Calidade de Enfermería, e José Luis López Gutiérrez, Subdirector de Humanización, Calidade e Atención a Cidadanía. Cómpre subliñar que o Hospital Universitario de Ourense tamén acadou o pasado ano un premio neste prestixioso certame o que demostra o enorme compromiso da área sanitaria ourensá coa creación de proxectos que incorporen a participación dos pacientes e das asociacións a través do seu Consello Asesor.
A Plataforma de Organizacións de Pacientes (POP) é unha organización sen fins lucrativos de ámbito nacional que agrupa a 36 entidades de pacientes que dan apoio a máis de 600.000 familias en todo o territorio español. A súa misión é promover a participación e defender os dereitos das persoas con necesidades crónicas de saúde en todos os ámbitos, políticas e actuacións que afectan as súas vidas para lograr a súa plena inclusión e unha mellor calidade de vida.
O proxecto ourensán premiado
No mes de maio de 2023 a Área de Calidade da Dirección de Enfermaría comezou cun proxecto para coñecer a opinión e satisfacción dos pacientes que estiveron ingresados nos hospitais da área sanitaria ourensá. O sistema consistía no envío dun SMS ao teléfono móbil do paciente despois de que este recibe o alta. Nesa mensaxe aparece unha ligazón para acceder a unha enquisa.
Tratábanse de dez preguntas que analizaban o trato e amabilidade, a confortabilidade das instalacións, a tranquilidade para o descanso nocturno, a posibilidade de ter a compañía dun familiar, a comida, a limpeza, a información, a disposición para escoitar dos profesionais, o respecto á intimidade persoal e o control da dor. Pedíase poñer nota sobre a satisfacción global co servizo recibido e, finalmente, introducíase un campo aberto no que os enquisados podían achegar todas as observacións que considerasen pertinentes.
As puntuacións numéricas nestes ítems foron boas, obtendo un notable alto na maior parte das dimensións avaliadas, pero á hora de analizar os comentarios, detectáronse áreas de mellora. Co obxectivo de analizar estas áreas de mellora e deseñar novas estratexias para mellorar a satisfacción dos usuarios leváronse a cabo distintos encontros entre profesionais e pacientes, mediante a técnica cualitativa de grupos focais, xa que está demostrado que resulta unha das técnicas mellor indicadas cando se desexa profundar en vivencias, experiencias e preferencias dos usuarios respecto a a atención prestada.
Polo tanto creáronse dous grupos focais, de doce persoas cada un, que se reuniron en catro sesións de dúas horas. Devanditos grupos estiveron compostos por profesionais de distintas categorías e especialidades (medicina, enfermaría, técnicos en coidados auxiliares de enfermería e celadores), ademais de representantes das asociacións de pacientes e coidadores.
Estes encontros serviron para expoñer as distintas perspectivas da calidade e satisfacción dentro dos axentes implicados, co obxectivo de detectar esas diferenzas entre a calidade entendida desde o punto de vista profesional, e a calidade que perciben os usuarios. Con esta dinámica os coordinadores do proxecto tiveron a opción de aproveitar ao máximo esta información en beneficio do sistema sanitario en xeral.
Dentro deste contexto elaboraron un documento de recomendacións para profesionais e pacientes, co obxectivo de ser unha guía que actúe como un eixo xerador de cambios, onde profesionais e pacientes traballan xuntos para a consecución de obxectivos comúns.
A calidade é obxecto de estudo en todo tipo de organizacións tendo como prioridade brindar servizos eficientes e seguros. Así mesmo, as institucións que prestan servizos de saúde como a nosa, non se atopan exentas desta realidade, xa que buscamos alcanzar a calidade en toda a variedade dos servizos que ofertan. O actual usuario de saúde tende a realizar unha avaliación global do contexto onde se atende, unha das circunstancias onde se produce con maior rigorosidade esta avaliación é, sen dúbida, a interacción co profesional sanitario. É así que o usuario determina a calidade do servizo que lle foi brindado, posterior a recibilo, en consecuencia, os sistemas de saúde deben reformular as súas estratexias para mellorar a calidade nos seus servizos brindados.
Premios POP: dos pacientes para os pacientes
A participación dos pacientes nos sistemas sanitarios converteuse nunha das principais claves para o cambio dos modelos de planificación, atención e avaliación no ámbito sanitario.
Cómpre subliñar que as iniciativas e proxectos que se presentaron a esta convocatoria tiveron que ser postas en marcha e realizadas ao longo do últimos tres anos; é dicir, entre xaneiro do 2020 e marzo de 2023.
O xurado estivo formado polas 36 organizacións membros e a Xunta Directiva da Plataforma, que avaliaron as numerosas iniciativas presentadas, de acordo con diferentes criterios: Que obxectivos persegue incluír aos pacientes na iniciativa; se a participación é puntual ou permanente (continuada no tempo); como se realizou a participación (detalle de actividades levadas a cabo),e por último que impacto e aprendizaxes se desprenden.
Relación de premiados nesta terceira edición:
- Categoría de “Órganos permanentes”: Consejería de Salud y Consumo Junta de Andalucía por mellorar a inclusión e a participación d paciente como figura activa.
- Categoría de “Planificación”: Hospital Universitario de Ourense polo seu documento de boas prácticas que guíe tanto a profesionais como a pacientes
- Categoría de “Servizos”: Salud Mental Hospital Gregorio Marañón de Madrid por un proxecto dunha unidade de hospitalización aberta de psiquiatría como modelo de asistencia humanizada.
- Categoría de “Investigación”: Instituto de Investigación Sanitaria Biobizkaia (Bilbao) por un sistema de monitorización continuo de glucosa para pacientes con diabetes tipo II.
- Categoría de “Educación en Saúde”: Hospital Santa Marina (Bilbao) polo seu proxecto de “prescribir” asociacións de pacientes para mellorar a saúde e a atención sociosanitaria.