A escritora ourensá, Chus Pato, Premio Nacional de Poesía 2024
María Jesús Pato Díaz (Chus Pato) foi galardoada co Premio Nacional de Poesía, correspondente ao ano 2024, pola súa obra ‘Sonora’ (Xerais) a proposta do xurado reunido hoxe. O premio, concedido polo Ministerio de Cultura, está dotado con 30.000 euros.
O xurado destacou ‘Sonora’ por “ser unha obra experimental, unha expansiva e concentrada conversación entre o poema e a morte, aquela que, tras a orfandade da nai, arrastra aos lectores cara aos abismos da propia liñaxe. Auténtico fulcro da poesía galega, Chus Pato explora novas formas de deconstruir e reconstruír os marcos do pensamento poético tradicional”.
Así mesmo, o xurado sinalou que o poemario “crea espazos textuais repletos de fugas: retóricas, semánticas, capaces de hibridar distintos códigos nos que se desprega toda o seu inextinguible potencia sonora. En Sonora, memoria persoal, social e política rumorean as múltiples voces dunha das máis audaces poetas contemporáneas. Na súa obra, Chus Pato móstranos o enfoque da poesía como elemento transformador da linguaxe”.
O premio recoñeceu na súa pasada edición a Yolanda Castaño, uníndose a unha ampla lista de galardoadas, entre quen se atopa Miren Agur Meabe, Aurora Luque, Olga Novo, Pillar Pallarés ou Antònia Vicens, entre outras.
Biografía Chus Pato, (Ourense,1955), é unha poeta en lingua galega, autora de varios poemarios polos cales recibiu premios como o Premio Nacional da Crítica Española, na súa modalidade de poesía galega. Os seus poemas foron editados en países como Arxentina, Chile, Portugal, Holanda, Bulgaria, Rusia, Francia e Bélxica, entre outros, e a súa obra foi recollida en decenas de antoloxías nacionais e internacionais.
Os seus primeiros poemas apareceron na revista ‘Escrita’ (1984) e, posteriormente foron aparecendo mostras da súa obra poética nas revistas ‘Luzes de Galiza’, ‘Festa dá palabra silenciada’, ‘Andaina’, ‘Gume *Ólisbos’, ‘Revista dás letras’, ‘Dorna’ ou ‘Clave Orión’, así como nos libros editados polo Festival de poesía do Condado.
Publicou, entre outros títulos de poesía, ‘Urania’ (1991), ‘Heloísa’ (1994), obra traducida ao castelán por edicións A Palma, ‘Fascinio’ (1995), ‘Nínive’ (1996), pola cal foi galardoada co premio Losada Diéguez, ’A ponche dás poldras’ (1996), ‘m-Talá’ (Xerais), ’Un Ganges de palabras’ (antoloxía bilingüe galego-castelán, 2003), ‘Charenton’ (2004),’Nacer é unha república de árbores’ (2010), ‘Carne de Leviatán’ (2013), ‘Un libre favor’ (2019) ou ‘Sonora’ (2023).
É membro do PEN Club, de Redes Escarlata e Mujeres e Letras e o 23 de setembro de 2017 ingresou na Real Academia Galega.
‘Sonora’, é o poemario máis recente da escritora e académica galega publicado en lingua galega polo selo editorial Xerais. Chus Pato, unha das autoras fundamentais da poesía galega contemporánea, está a ser traducida ao español por Gonzalo Hermo para a editorial Ultramarinos.
Xurado O xurado estivo presidido por María José Gálvez Salvador, directora xeral do Libro, do Cómic e da Lectura do Ministerio de Cultura; e como vicepresidenta actuou Almudena Hernández da Torre Chicote, subdirectora adxunta da Subdirección Xeral de Promoción do Libro, a Lectura e as Letras Españolas. Como vogais actuaron Carme Rise, proposta pola Real Academia Española; Luciano Rodríguez Gómez, pola Real Academia Galega/Real Academia Galega; Patxi Juaristi, pola Real Academia da Lingua Vasca/Euskaltzaindia; Alexandre Bataller, polo Instituto de Estudos Cataláns/Institut d’Estudis Catalans; Vicenta Taxa, pola Academia Valenciana da Lingua/Acadèmia Valenciana da Llengua; Yolanda Morató, pola Conferencia de Reitores das Universidades Españolas (CRUE); Jordi Doce, pola Asociación Colexial de Escritores de España (ACE); Noni Benegas, pola Asociación Española de Críticos Literarios; Carmen Sigüenza, pola Federación de Asociacións de Xornalistas de España (FAPE); Carmen Mejía, polo Instituto de Investigacións Feministas da Universidade Complutense de Madrid; Laura Casielles, polo Ministerio de Cultura e Yolanda Castaño, autora galardoada na convocatoria anterior.